Türkiye'nin farklı kentlerinde gündeme gelen gri pasaport skandallarına Diyarbakır da eklendi. Edinilen bilgilere göre, kentte yasal olarak faaliyet gösteren bir engelli derneği üzerinden yüzlerce kişinin Avrupa ülkelerine gönderildiği ve bu kişilerin büyük bölümünün geri dönmediği ortaya çıktı.
Avrupa'daki kaynaklardan da teyit edilen iddialara göre, söz konusu dernek sosyal statüsünü kullanarak Almanya başta olmak üzere Polonya ve Belçika'daki muadil kuruluşlardan davetiyeler temin etti. Bu davetler gerekçe gösterilerek çok sayıda kişiye hizmet damgalı (gri) pasaport çıkarıldı. Avrupa'ya bu pasaportlarla gidenlerin yaklaşık yüzde 90'ının Türkiye'ye dönmediği, iltica başvurusunda bulunduğu tespit edildi.
Almanya makamlarının durumu fark etmesi üzerine Türk Büyükelçiliği ile temasa geçildiği ve ilgili dernek hakkında hazırlanan raporların Ankara'ya iletildiği öğrenildi.
İddialara göre Diyarbakır'daki dernek, Avrupa'da faaliyet gösteren organize bir vize ağıyla bağlantı kurdu. Bu yapı, çeşitli ülkelerde program ve etkinlikler organize ederek davetiyeler hazırladı. Şüphe çekmemek amacıyla bazı kamu görevlilerinin de bu listelere dahil edildiği, böylece pasaport ve seyahat işlemlerinin kolaylaştırıldığı belirtildi.
Yapılan başvurular sonucunda gri pasaport alan kişilerin, vizesiz şekilde Avrupa ülkelerine giriş yaptığı ve geri dönüş yapmadığı belirlendi.
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Pasaport Şube ekiplerinin yürüttüğü detaylı inceleme, skandalı gün yüzüne çıkardı. Dernek üzerinden yapılan tüm yurtdışı çıkışlar ve dönüşler tek tek incelendi. Yapılan araştırmada, seyahate katılanların büyük kısmının engelli olmadığı, dernekle herhangi bir organik bağlarının bulunmadığı belirlendi.
Ayrıca bu kişilerden çok azının Diyarbakır'a geri döndüğü, büyük çoğunluğun Avrupa'da kaldığı tespit edildi. Bunun üzerine Emniyet Müdürlüğü, konuyla ilgili Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.
İddiaların odağındaki engelli derneği yönetimi ise henüz kamuoyuna resmi bir açıklama yapmadı. Dernek yetkililerine ulaşılamazken, hukukçular ve sivil toplum temsilcileri sürecin şeffaf ve titizlikle yürütülmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Göç ve pasaport hukuku alanında uzman isimler, gri pasaportların amacı dışında kullanılmasının ciddi hukuki sonuçlar doğurabileceğini ve olayın göçmen kaçakçılığı suçu kapsamında değerlendirilebileceğini vurguluyor. Ayrıca engelli bireylerin hakları üzerinden yürütüldüğü iddia edilen bu tür faaliyetlerin, toplumsal güveni zedelediği ifade ediliyor.
(The Turkish Post) – HALİM YILMAZ